Ontdek je eigen kunstvibe in
esthetica!
Beste
meisjes en jongens
Je
bekijkt het vakkenpakket van de derde graad. Misschien frons je wel je
wenkbrauwen. Een nieuw vak met de naam esthetica. Tasten in het duister!
Wat doen we in esthetica?
wenkbrauwen. Een nieuw vak met de naam esthetica. Tasten in het duister!
Wat doen we in esthetica?
In esthetica gaat het over KUNST.
WAAROM krijg je dat vak? We zoeken het samen uit!
Roze commentaar over het vak krijg je tussendoor!
1.Laat je vallen met Pina en Freek…
Kunst beleven en ervaren is steeds het vertrekpunt. Kijk dus eerst maar eens naar
dit fragment.
Kunst beleven en ervaren is steeds het vertrekpunt. Kijk dus eerst maar eens naar
dit fragment.
Dit is eens iets anders dan een brood kopen in de winkel. Het filmfragment komt
uit Pina van Wim Wenders over de bijzondere choreografe Pina Bausch. Muziek:
Jun Miyake.
Jun Miyake.
Interview jezelf:
Waarover gaat dit? Wat krijg je te zien? Welke bewegingen maken de dansers? Wat zie
je in hun bewegingen? Waarom zou dit kunst zijn? Wat zegt jou dit? Hoe komt dit tot
stand ? Hoe zou er gewerkt zijn met deze dansers? Beschrijf wat je ziet. Zit er
een opbouw in? Waarin verschilt dit van klassiek ballet? Wat voor effect heeft
het op je? Waarom zou het gemaakt zijn? Dit soort vragen stellen we voortdurend.
Waarover gaat dit? Wat krijg je te zien? Welke bewegingen maken de dansers? Wat zie
je in hun bewegingen? Waarom zou dit kunst zijn? Wat zegt jou dit? Hoe komt dit tot
stand ? Hoe zou er gewerkt zijn met deze dansers? Beschrijf wat je ziet. Zit er
een opbouw in? Waarin verschilt dit van klassiek ballet? Wat voor effect heeft
het op je? Waarom zou het gemaakt zijn? Dit soort vragen stellen we voortdurend.
Deze heer is Freek de Jonge. Beroep?
Cabaretier! Onlangs toonde hij
het fragment in het tv-programma
Zomergasten. Hij zal ons vast
kunnen helpen! We laten
kunstenaars aan het woord en
toetsen onze ideeën af aan de zijne.
Interviewer Wilfried: Wat zie jij in hun beweging Freek?
Freek: “Je ziet twee dansers”. “Dit is een samenspel, een duo op de planken. Je zou
het ook acrobaten kunnen noemen. Zij laat zich vallen en hij vangt haar op.”
Ok, dat is alvast een begin Freek.
Ok, dat is alvast een begin Freek.
Maar dan ... zegt Freek iets bijzonders.
“Kijk, het mooie van dit is: als je dit (het vallen) twee keer hebt gezien, wil je eigenlijk
de derde keer een variatie daarop. Wil je dat zij zich achterover laat vallen en dat hij
razendsnel omloopt of dat hij zich voorover laat vallen en dat zij hem moet opvangen.”
“Kijk, het mooie van dit is: als je dit (het vallen) twee keer hebt gezien, wil je eigenlijk
de derde keer een variatie daarop. Wil je dat zij zich achterover laat vallen en dat hij
razendsnel omloopt of dat hij zich voorover laat vallen en dat zij hem moet opvangen.”
We hebben allemaal gezien dat dat nu net niet gebeurt.
Waarom niet? Freek:
“Dit is kunst. Zij (Pina) is niet op zoek naar dat soort dingen. Bij ballet en kunst
is het vaak de langdurige herhaling van dezelfde beweging die het publiek aan het
denken moet zetten.” Je aan het denken zetten doen we in esthetica.
En dat doen we hier overigens al de hele tijd. Of was je dat nog niet opgevallen?
Freek citeert Wim Wenders: “Er raasde geen orkaan over het toneel. Er waren alleen
maar mensen aan het optreden die anders bewogen dan ik voor mogelijk hield. (…)
They moved otherwise than I know. They moved me. Ze bewogen anders en dat
ontroerde mij, zoals ik nog nooit ontroerd was.” Kunst zet je aan het denken
èn ontroert.
Pina Bausch (die overleed tijdens
de opnamen) veranderde ballet op een
manier dat het publiek zeer aansprak.
Freek: “Zij heeft van ballet iets
gemaakt,
wat heel veel mensen over de streep heeft
getrokken naar ballet toe." En hoe komt dat?
"Ze heeft er theater van gemaakt. Omdat ze
dingen aanraakt, dingen van
intimiteit en
van liefde die ontroeren.” De dansers
hebben overigens geen typisch balletlichaam
en dragen geen balletpakjes. Ze zijn gewoon
gekleed en dansen in de open lucht.
Het is duidelijk wat anders dan brood kopen in de winkel. Maar toch gaat
deze hedendaagse dans over iets herkenbaars (en in een herkenbare
setting) dat met ons te maken heeft: liefde en intimiteit. Maar Pina
laat ons op een andere manier naar de werkelijkheid kijken. Een
manier die veel dieper gaat dan het dagelijkse, het banale of het
gangbare.
En kijk eens: op de website van kunstschool Sint-Lucas Brussel schrijft men
iets vergelijkbaars. Op de pagina over fotografie: "de opleiding daagt de
student uit tot het maken van beelden die het gangbare uitdagen, in vraag
stellen,radicaal verwerpen". Is dat niet wat er in het dansfragment gebeurt?
En is dat niet een onderdeeltje van de essentie van kunst?
Valt het je niet op hoeveel vragen we hier al stelden? En hoe weinig
pasklare antwoorden we kregen? Ja, in esthetica – net als in de kunst zelf
–
zijn er weinig zekerheden. Het enige wat erop zit: je
laten VALLEN zoals
het meisje uit het fragment. En erop vertrouwen dat je wordt opgevangen.
het meisje uit het fragment. En erop vertrouwen dat je wordt opgevangen.
Herkomst audio-visueel materiaal
-Dansfragment http:/www.youtube.com/watch?v=zS8hEj37CrA
-Foto Freek De Jonge: http://www.vpro.nl/zomergasten.html
-Foto Pina Bausch: http://www.pinterest.com/Louiseklement/pina-bausch/
2. ‘Kunst moet je uitdragen’
"Ik geloof dat de verbeelding in eenieder zit. (...) Het is een smeulend vuurtje. Mijn taak is dan om dat op te poken zodat het gaat branden. En dat gebeurt ook vaak. Niet altijd, er zijn mensen die zo vast zitten, niet open zijn, of open te maken zijn, zodat het vuur niet wil branden. (...) nu ja, er zijn altijd mensen die protesteren. Die zijn tegen. Die zijn tegen elke vorm van verandering."Kunstenaar David Bade in H ART, 17 juli 2014. Tot 21 september loopt zijn tentoonstelling "Zwaan kleeft aan" in het S.M.A.K. in Gent.
"Ik geloof dat de verbeelding in eenieder zit. (...) Het is een smeulend vuurtje. Mijn taak is dan om dat op te poken zodat het gaat branden. En dat gebeurt ook vaak. Niet altijd, er zijn mensen die zo vast zitten, niet open zijn, of open te maken zijn, zodat het vuur niet wil branden. (...) nu ja, er zijn altijd mensen die protesteren. Die zijn tegen. Die zijn tegen elke vorm van verandering."Kunstenaar David Bade in H ART, 17 juli 2014. Tot 21 september loopt zijn tentoonstelling "Zwaan kleeft aan" in het S.M.A.K. in Gent.
Kijk hier eens naar.
 | |
| Venus van Milo |
Dit beeldhouwwerk wordt nog steeds overrompeld door toeschouwers. Het is een succesnummer in het Louvre. Toch wel een beetje gek, want deze afgebeelde vrouw heeft geen armen en haar naakte marmeren bovenlichaam draagt littekens.
De brochure van het museum stelt dit beeldhouwwerk als een hoogtepunt voor. Al eeuwen wordt dit beeld van de godin Venus als een schoonheidsideaal bekeken in de kunst.
Als ik je zou laten raden naar de tijd waarin het is gemaakt? Wat zou je dan zeggen? Is het een oud beeld? Ja, een heel oud beeld. Wellicht uit het oude Griekenland. Juist, ja.
Wat vinden we er nu van, anno 2014? Het is knap gemaakt. Het moet wat zijn, een beeld uit marmer houwen. Daar moet je technisch sterk voor zijn. En ja, als je de littekens en de ontbrekende armen wegdenkt: mooi weergegeven dat lichaam; En de manier waarop dat doek rond het lichaam valt, zo gevarieerd!
Zouden kunstenaars in 2014 nog steeds zulke werken maken? Laat ons eens kijken!
Dit is een werk uit 2014 en het oog zelfs een beetje Grieks! Als je tenminste naar die twee zuiltjes
onderaan kijkt. Of zijn dat benen?
En wat is dat daar bovenop allemaal? Een plank met wieltjes, piepschuimen vormen in allerlei kleuren, een emmer, een papieren zak, ja zelfs een plumeau. En als kers op de taart een soort hutje of hoedje?
Vergelijk het eens met Venus: geen marmer meer; het ziet er onaf uit; slordig; alles door elkaar (op die twee witte benen na, die sterk contrasteren); het lijkt ook niet letterlijk op een mens; en het is al helemaal geen geïdealiseerd beeld van een persoon. En trouwens: het is ook geen echt beeld-houw-werk. Er is niks gehouwen uit steen of zo. De kunstenaar brengt allerlei kleurrijke materialen lukraak bij elkaar zo lijkt het wel. En het zijn niet bepaald mooie, of rijkelijke materialen zoals bij Venus. Maar gelukkig zijn er nog de twee zuiltjes, bron van beschaving en herkenning!
Titel : Afrikaanse asielzoeker in Griekenland.
Je kan het werk momenteel bekijken in het S.M.A.K (Stedelijk Museum voor Actuele Kunst te Gent).
Wat zou bij kunstenaar David Bade (geboren te Curaçao) spelen wanneer hij iets dergelijks bedenkt? Het gaat hem niet om schoonheid of techniek. Maar het getuigt wel van durf, vrijheid, vindingrijkheid. Het is ongeremd. Een originele mix van verwijzingen naar de kunstgeschiedenis (zuiltjes/beeldhouwwerken zoals hierboven), banale dingen. Die dagdagelijkse voorwerpen en materialen maken het tastbaar en zeer concreet. Het is recyclage. Maar het is een hele nieuwe vorm die hij daar maakt. Een expressieve vorm bovendien. En in de tentoonstellingen creëerde David ruimten met allerlei kunstvormen: installaties in plaats van beeldhouwwerken of tekeningen op zich.
De kunstenaar van vandaag denkt creatief en werkt creatief in een taal van deze tijd. De kunstenaar is niet zozeer meer een "maker" (een maker van schilderijen en beeldhouwwerken volgens schoonheidsnormen en kundes), maar stelt zich op een bepaalde manier op, neemt een bepaalde houding aan: een houding van creativiteit. En dat maakt ons allemaal tot kunstenaar! Want ja, je kan misschien geen beeld houwen uit marmer, maar je kan wel vernieuwende dingen bedenken (al heb je dan nog geen kunstwerk natuurlijk).
David Bade praat met ons via zijn kunstwerk. Want kunst is communicatie! En Bade ziet zichzelf als 'bemiddelaar'. Hij vindt dat je kunst moet uitdragen als kunstenaar. Kunst maken met mensen en voor mensen.
Als het kunstwerk een spiegel is van jou, zou je misschien liever voor Venus staan. Maar misschien is het werk van David Bade wel veel spannender, want onverwachter? Toch wel confronterend dat werk. Een spiegelbeeld dat ons stoort, dat ongelegen komt, dat 'ontregelt' (zie bronverwijzingen). Ja, niet elke toeschouwer vindt het leuk dit soort werk. Maar juist daar houdt David van! In zekere zin is hij een anarchist die ons door elkaar schudt!
Zijn werken zijn er om open met het publiek te communiceren. Kunst is namelijk communicatie! David ziet zichzelf daarbij als bemiddelaar. Hij wil kunst uitdragen. Kunst maken met mensen en voor mensen. En dat doet hij! Hij maakte al tentoonstellingen met leerlingen uit het beroepsonderwijs, stichtte een school in Curaçao. Amateurs en professionals, het mag en moet door elkaar voor David. Iedereen heeft verbeelding en de kunstenaar moet dat vuur aanwakkeren (zie citaat op de startpagina). Interactie is het sleutelwoord zo schrijft de website van het S.M.A.K.
Je kan het werk momenteel bekijken in het S.M.A.K (Stedelijk Museum voor Actuele Kunst te Gent).
Wat zou bij kunstenaar David Bade (geboren te Curaçao) spelen wanneer hij iets dergelijks bedenkt? Het gaat hem niet om schoonheid of techniek. Maar het getuigt wel van durf, vrijheid, vindingrijkheid. Het is ongeremd. Een originele mix van verwijzingen naar de kunstgeschiedenis (zuiltjes/beeldhouwwerken zoals hierboven), banale dingen. Die dagdagelijkse voorwerpen en materialen maken het tastbaar en zeer concreet. Het is recyclage. Maar het is een hele nieuwe vorm die hij daar maakt. Een expressieve vorm bovendien. En in de tentoonstellingen creëerde David ruimten met allerlei kunstvormen: installaties in plaats van beeldhouwwerken of tekeningen op zich.
 | |
| Zicht op 'Zwaan kleef aan' van David Bade |
David Bade praat met ons via zijn kunstwerk. Want kunst is communicatie! En Bade ziet zichzelf als 'bemiddelaar'. Hij vindt dat je kunst moet uitdragen als kunstenaar. Kunst maken met mensen en voor mensen.
Als het kunstwerk een spiegel is van jou, zou je misschien liever voor Venus staan. Maar misschien is het werk van David Bade wel veel spannender, want onverwachter? Toch wel confronterend dat werk. Een spiegelbeeld dat ons stoort, dat ongelegen komt, dat 'ontregelt' (zie bronverwijzingen). Ja, niet elke toeschouwer vindt het leuk dit soort werk. Maar juist daar houdt David van! In zekere zin is hij een anarchist die ons door elkaar schudt!
Zijn werken zijn er om open met het publiek te communiceren. Kunst is namelijk communicatie! David ziet zichzelf daarbij als bemiddelaar. Hij wil kunst uitdragen. Kunst maken met mensen en voor mensen. En dat doet hij! Hij maakte al tentoonstellingen met leerlingen uit het beroepsonderwijs, stichtte een school in Curaçao. Amateurs en professionals, het mag en moet door elkaar voor David. Iedereen heeft verbeelding en de kunstenaar moet dat vuur aanwakkeren (zie citaat op de startpagina). Interactie is het sleutelwoord zo schrijft de website van het S.M.A.K.
Herkomst audio-visueel materiaal
-Zicht op 'Zwaan kleef aan' van David Bade, foto Jean-Pierre Stoop op www.hart-magazine.be/nl
