De KunstBalie - kijkwijzer theater, muziektheater, opera, musical

Kijkwijzer theater

Naam, klas, nummer: 

Titel van de voorstelling:
Regisseur:
Gezelschap:
Locatie en datum:

Werkpunten =  

Let op = dit zijn HULPvragen. Hoofdbedoeling: een kijkanalyse. 

1.De locatie en het scènebeeld voor de voorstelling begint:
-Zit je in een klassieke theaterzaal in pluchen zetels of een ander soort locatie (bv. een fabrieksgebouw,.....)?
-Is de scène zichtbaar of zijn er gordijnen? Hoe ziet de scène eruit?
-Is er een podium of niet?
-Zijn de spelers al aanwezig?


Het doek (meestal zware dieprode veloursgordijnen) gaat op en het spel kan beginnen. Het doek zorgt voor een duidelijk onderscheid tussen het moment voor de voorstelling en het begin ervan, het maakt de scheiding tussen publiek en toneel groot. Het doek is een onderdeel van het traditionele 'lijsttoneel' Achter die lijst is een wereld die weinig met de onze te maken heeft. Moderne theatermakers kiezen vaak voor een minder groot onderscheid tussen toneel en publiek.

2.Het scènebeeld - decor 
-Omschrijf dit beeld concreet. 
-Is er veel decor of weinig (bv. een kale ruimte)? 
-Gaat het over losstaande attributen of iets anders? 
-Worden er ook andere zaken gebruikt zoals filmbeelden? 
-Zijn er kleuren of niet? 
-Zijn er decorwisselingen? 
-Zit er een evolutie in het scènebeeld? 
-Werkt het decor verhelderend?  
-Kan je iets over de betekenis van het decor vertellen?  

3.Belichting
-Is de ruimte/scènebeeld licht of donker?
-Valt het licht je op?
-Verandert het vaak?
-Speelt het een belangrijke rol?
-Wat is de betekenis ervan?
-Geef een concreet voorbeeld van gebruik belichting.

4.De acteurs en hun spel
-Gaat het hier om ensemblespel, of zijn er duidelijke hoofdacteurs die het stuk dragen. Wie zijn dat?
-Hoe wordt er gespeeld? (je kiest één of meerdere acteurs) =

  •  Richten spelers zich naar het publiek of niet? Doorbreken ze de "vierde wand" (= de denkbeeldige wand tussen publiek en podium)? Wat gebeurt er dan?
  • Is de speelstijl eerder dramatisch of karikaturaal of juist heel naturalistisch? Waarom?
  • Zijn er acteurs die je kippenvel bezorgen? Wanneer gebeurt dat?
  • Bewegen de acteurs vaak? Hoe bewegen ze ten opzichte van de ruimte? Zijn ze erg lichamelijk? Of draait er meer om de tekst of iets anders?
  • Is er veel gezichtsexpressie?
  • ZIJN ze echt of nemen ze juist afstand van hun personage? Of lijken ze gewoon zichzelf?
  • Heb je een gevoel dat ze heel diep zijn gegaan om tot deze prestatie te komen?
  • Is het virtuoos wat de acteurs doen? Hoe merk je dat? 
  • Geloof je in wat de acteurs doen? Sleuren ze je mee? 
  • Springen ze creatief om met hun rol? Hoe merk je dat?
  • Doen ze dingen met hun stem? Roepen ze, spreken ze stil, is er veel variatie in hun spreken,...
  • Hoe gaan ze met elkaar om? Raken ze elkaar aan, blijven ze op afstand,...
  • Wat betekent hun manier van spelen? Verheldert het gewoon het verhaal of is er meer? Lijkt de acteur iets toe te voegen aan het verhaal? 
  • Is er ruimte voor improvisatie?

 5.Kledij/attributen
-Omschrijf de kostuums/kledij = hedendaags, dagdagelijks, historische kostuums,.....???? 
-Wat is de betekenis van de kledij?
-Zijn er attributen die van belang lijken? Wat + betekenis? 

6.Muziek
-Speelt muziek/klank een rol in de voorstelling?
-Gaat het om livemuziek = vertel! Staan de muzikanten op scène? Zijn er betrokken bij de gehele voorstelling?
-Gaat het om gecomponeerde muziek of iets bestaands? 
-Wat is de betekenis van de muziek in de voorstelling?
-Is er muziek aanwezig? Wanneer wel/wanneer niet?
-Wat voor soort muziek of klanken?
-Hoe verhoudt het theater zich tot de muziek: staat ze er soms los van / volgt ze de muziek nauwgezet = Geef beschrijvingen. 


7. Regisseur versus inhoud
Hoe heeft de regisseur de bestaande tekst verwerkt? Of is er geen tekst?  


¨      getrouwe navolging, of speciaal geschreven voor de voorstelling

¨      hier en daar aangepaste versie. Waarom?

¨      Vrije interpretatie tekst Zijn er meer inspiratie/tekst bronnen?

Om allerlei praktische reden kan een toneeltekst worden aangepast, bijvoorbeeld omdat het toneelstuk anders te lang zou duren. Het kan ook zijn dat de regisseur de tekst helemaal verandert en naar zijn hand zet en een eigen betekenis laat spelen. In dat geval zijn er vaak andere zaken aan te wijzen, buiten de oorspronkelijke tekst, die in het maken van het stuk ook een rol spelen.

8.Wat is de betekenis van de voorstelling?

¨      voorstelling bedoeld als vermaak (amusement)

¨      maatschappelijk of politiek onderwerp staat centraal

¨      het abstract-theatrale staat centraal

¨      voorstelling bedoeld als provocatie, daagt publiek uit

¨      autobiografische betekenis maker(s) staat centraal

¨      voorstelling roept op tot eigen interpretatie

¨      voorstelling draagt morele boodschap uit (je leert er van)

¨      algemeen menselijke karakters en relaties staan centraal

¨      voorstelling roept emotie op. Welke?
  -Iets anders?